Rok podatkowy jest jedną z podstawowych instytucji prawa podatkowego gdyż jest on okresem rozliczeniowym. Długość roku podatkowego co do zasady, pokrywa się z rokiem kalendarzowym i wynosi 12 miesięcy. W art. 11 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 1997 Nr. 137 poz.926 z późn. zm.) ustawodawca określa, iż rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że ustawa stanowi inaczej.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych szczegółowe zasady kształtowania roku podatkowego zostały określone w art. 8 ust.1-7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz. U.1992 N 21 poz. 86 z późn. zm.). W myśl art. 8 ust. 1 wskazanej ustawy, rokiem podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 2, 2a, 3 i 6, jest rok kalendarzowy, chyba że podatnik postanowi inaczej w statucie albo w umowie spółki, albo w innym dokumencie odpowiednio regulującym zasady ustrojowe innych podatników i zawiadomi o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego; wówczas rokiem podatkowym jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych.

Z kolei  zgodnie z art. 8 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, osoby prawne i jednostki organizacyjne, które nie były dotychczas podatnikami w rozumieniu ustawy, dokonują zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności.

Oznacza to, że jeżeli:

  • w statucie spółki lub
  • umowie spółki lub
  • w innym dokumencie odpowiednio regulującym zasady ustrojowe innych podatników

– podatnik postanowi inaczej i zawiadomi o tym naczelnika urzędu skarbowego, wówczas rokiem podatkowym jest okres kolejnych 12 miesięcy.

Wymogu zawiadomienia właściwego naczelnika urzędu skarbowego należy dopełnić jedynie w przypadku, gdy wybrany przez podatnika rok podatkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym gdyż rok kalendarzowy jest rokiem podatkowym z mocy prawa (zgodnie z art.11 ordynacji podatkowej).

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie określają formy zawiadomienia, dlatego zawiadomienie może nastąpić w każdej formie bezpośredniej lub dorozumianej, czyli przez każde działanie podatnika wyrażające w sposób wystarczający ustalenia dotyczące ukształtowania roku podatkowego.

W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności w drugiej połowie roku kalendarzowego i wybrania roku podatkowego pokrywającego się z rokiem kalendarzowym, pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalność o czym stanowi art. 8 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Powyższy przepis ma zastosowanie tylko do podatników podejmujących po raz pierwszy działalność, w przypadku, gdy:

  • wybiorą rok podatkowy pokrywający się z rokiem kalendarzowym (inaczej mówiąc, gdy nie wybiorą skutecznie roku podatkowego innego niż rok kalendarzowy – nie zawiadomią naczelnika właściwego urzędu skarbowego)
  • oraz pod warunkiem, że rozpoczną działalność w drugiej połowie roku kalendarzowego (a nie obrotowego, czy przyjętego roku podatkowego innego niż rok kalendarzowy).

Użyte w przepisie określenie „może trwać” oznacza, że podatnik ma wybór, a zgoda organu podatkowego na przyjęcie danego rozwiązania nie jest wymagana.

Podsumowanie:

 Jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w drugiej połowie roku kalendarzowego, ma możliwość przedłużenia trwania roku podatkowego od dnia rozpoczęcia działalności do końca następnego roku kalendarzowego.

Należy podkreślić, że nie oznacza to zmiany roku podatkowego i dotyczy jedynie pierwszego roku podatkowe. Koleje lata podatkowe są zgodne z latami kalendarzowymi (chyba, że podmiot dokona w międzyczasie zmiany roku podatkowego)

Zatem gdy rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym a podatnik rozpoczął działalność w drugiej połowie roku kalendarzowego to w zależności od przyjętego przez podatnika rozwiązania może on trwać:

  • minimalnie –  1 dzień kalendarzowy (gdy działalność rozpoczęto 31.12.20XX roku
  • maksymalnie 18 miesięcy – gdy działalność rozpoczęto 01.07.20XX rok

12.04.2018